Author(s):
1. Saudin Kajtaz, Mašinski fakultet u Zenici, Federation of Bosnia and Herzegovina , Bosnia and Herzegovina

Abstract:
Zbog ogromne popularnosti polimera u širokom rasponu industrijskih aplikacija, uz pomoć odličnih osobina daje se prednost polimerima a i kod njihove lahke obrade, proizvoda u rasponu od sofisticiranih proizvoda. U ovom radu govorimo o metodi brizganja koja se intenzivno koristi u preradi polimera za proizvodnju univerzalnih i složenih oblike polimera, FRP dijelova sa većom dimenzionalnom preciznosti i većom pouzdanosti. Radi se o eksperimentu koji je proveden na epruveti polietilenteraftalata koja se dalje koristi za proizvodnju PET boca. Uz pomoć Taguchi metode, a pod uticajem kontrole faktora kao što su brzina ubrizgavanja i pritisak, odnosno naknadnog pritiska, temperature topljenja, i drugim varijablama, proveden je eksperiment, a cilju otkrivanja parametara koji imaju uticaja na izlazne karakteristike epruvete. Govorimo o osobinama plastičnog uzorka. Injekciono brizganje, kao jedan od najčešće korištenih postupaka prerade termoplastičnih materijala, je složen proces prilikom kojeg se dešavaju razne transformacije i promjene. Proizvodnja epruvete je izvršena na mašini Haitin Mars MA 3200, na pripadajućem kalupu za epruvetu. Proizvodnja je tekla u normalnim uslovima i pri normalnim temepraturama proizvodne hale oko 22 C. Uslovi za proizvodnju su svi ispunjeni kako se i zahtjeva procesom prerade polimera. Materijal je prvo proveo u sušari Moretto 4 sata na temperaturi 160 C, zatim je izvršeno zagrijavanje kalupa i onda obavljene posljednje standardne provjere. Zatim se izvršila proizvodnja epruveta prema utvrđenom toku eksperimenta, prema rebrima, te shodno tome dobiveni su određeni rezultati koji su prikazani. Upotrebom Taguchi metode kod brizganja PET epruveta može se napraviti dizajn eksperimenata koji vrlo jednostavan i konzistentan i treba relativno manji broj eksperimentalnih studija da se prouči čitav niz parametara. Pomoću ove tehnike može se postići velika ušteda vremena i troškova rada. Ovi rezultati mogu biti pretvoreni u signal- to noise (S/N) odnos. Obično, postoje tri kategorije kvalitete karakteristične odstupanju od željene vrijednosti mjerenjem S / N odnos, the-lower-the-better, the-higher-the-better, and the nominal-the-better. Odnos S / N za svaki nivo parametara procesa se računa. Bez obzira na kategoriju kvaliteta karakteristika, veći odnos S / N odgovara bolje karakteristike kvaliteta. Dakle, cilj je odrediti najuticajnije ulazne parametre na izlazne rezultate epruvete. Također, analiza varijance (ANOVA) vrši se da se vidi koji procesni parametri su najviše i najmanje težine. Veoma važan uticaj imaju izlazni rezultati kod izrade epruvete. U našem slučaju radi se o izlaznoj temperaturi stijenke epruvete i ciklusu proizvodnje same epruvete. Sve to se odražava na unutrašnji kvalitet epruvete tj. unutrašnju strukturu koja ima veoma važnu ulogu prilikom dalje prerade epruvete. To je i prikazano u ovom radu pomoću polarizatora kojim se vrši unutrašnja kontrola strukture, te se tako može doći do zadovoljavajuće strukture epruvete.

Key words:
epruveta,Taguchi metoda,ANOVA,Epruveta,Polietilenteraftalat PET,brizganje

Thematic field:
Materials Science

Date of abstract submission:
09.03.2017.

Conference:
13th International Conference on Accomplishments in Mechanical and Industrial Engineering